Эстәлеккә күсергә

Йүкәтау (ҡасаба)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Йүкәтау
Дәүләт  Рәсәй
Административ-территориаль берәмек Бирҙәүеш ҡалаһы тораҡ пункты
Сәғәт бүлкәте UTC+05:00[d]
Халыҡ һаны 526 кеше (2002)[1],
480 кеше (2010)[2],
481 кеше (2011)[3],
479 кеше (2012)[4],
473 кеше (2013)[5],
463 кеше (2014)[6],
455 кеше (2015)[7],
410 кеше (2016)[8],
391 кеше (2017)[9],
222 кеше (2021)[10]
Почта индексы 456930
Карта

Йүкәтау — Рәсәйҙең Силәбе өлкәһе Һатҡы районындағы тимер юл станцияһы ҡасабаһы. Бирҙәүеш ҡала биләмәһе составына инә.

Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡасабанан бер нисә саҡрым төньяҡтараҡ Йүкәтау һырты урынлашҡан. Ҡасаба биләмәләре эргәһенән Оло Бирҙәүеш йылғаһы (үрге ағымында Бирҙәүеш тип йөрөтөлә) аға. Йүкәтау ҡала биләмәһе үҙәге булған эшселәр ҡасабаһы Бирҙәүештән 4 км алыҫлыҡта урынлашҡан.

Топонимикаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Силәбе ғалимы топонимист Шувалов атаманың мәғәнәһен былай тип аңлата:

Жка-Тау (Йүкәтау, Йоҡатау), тау һырты, тимер юл станцияһы, ҡасаба, Һатҡы районы. Үҙгәрә биргән башҡорт һүҙе «йүкә», «тау», йәғни «йүкәле тау».

.

Уның раҫлауына өҫтәп тағы бер фараз килтерәйек: тауҙың бик бейек һәм ҙур булмағанына күрһәткән «йоҡа» тигән мәғәнә лә һалынған булыуы мөмкин. «На Урале» сайтында бына нимә тип яҙғандар: ғәжәп күренһә лә, Йүкәтау битләүҙәре фәҡәт йүкә менән генә ҡапланған тип маҡтап булмай. Башҡорт телендә тағы бер аңлатма варианты бар — «йоҡа тау»[11].

Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Халыҡ иҫәбе
2002[12]2010[13]2014[14]
526↘480↘463

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Йүкәтауҙың тирә-йүне — Әйле башҡорттары йәшәгән урын. Антропологтар тап ошо ҡәбилә урта быуаттарҙа монгол далалары мигранттары менән әүҙем аралашҡан, тип иҫәпләй. Шуға күрә әйлеләрҙең фиғелендә монголоидлыҡ асыҡ сағыла.

Йүкәтауҙа башлыса Бирҙәүеш — Түбәнге Серге тимер юл тармағын хеҙмәтләндереүсе эшселәр йәшәй.

Граждандар һуғышы йылдарында был ҡасабала ҡыҙылдар менән аҡтарҙың ҡаты бәрелештәре булған.

XX быуаттың 60-70-се йылдарында, нефтте һурҙырып ҡыуыу станциялары эшләй башлағанлыҡтан, яңы эш урындары — Себерҙән һуҙылған нефть үткәргестәрҙе хеҙмәтләндереү эше — барлыҡҡа килә. Торбалар буйлап нефть Рәсәй нефть эшкәртеү заводтарына, шулай уҡ «Дуҫлыҡ» нефть үткәргесенә аға[15].

Инфраструктураһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Көньяҡ Урал тимер юлдарының шундай уҡ — Йүкәтау — исемле тимер юл станцияһы урынлашҡан.

Ҡасабала нефтте һурҙырып икенсе яҡҡа ҡыуыу станцияһы, балалар баҡсаһы, мәктәп, «Нефтсе» клубы, китапхана эшләй.

1918 йылда баш күтәргән эсерҙар тарафынан атып үлтерелгән Ҡыҙыл Гвардия отряды командиры И. Е. Чигвинцев һәйкәле ҡуйылған.

Барлвғы 12 урам бар[16].

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. ↑ Численность населения Челябинской области по данным Всероссийской переписи населения 2002 года. Дата обращения: 13 февраль 2016. Архивировано 6 март 2016 года.
  2. ↑ Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года по Челябинской области. Том 1. «Численность и размещение населения Челябинской области». Таблица 11. Челябинскстат. Дата обращения: 13 февраль 2014. Архивировано 22 февраль 2014 года.
  3. ↑ Численность постоянного населения Челябинской области в разрезе муниципальных образований на 1 января 2012 года. Дата обращения: 12 апрель 2014. Архивировано 2 апрель 2015 года.
  4. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 16 май 2013 года.
  5. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 12 октябрь 2013 года.
  6. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 10 август 2014 года.
  7. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 23 сентябрь 2015 года.
  8. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (5 октябрь 2018). Дата обращения: 15 май 2021. Архивировано 8 май 2021 года.
  9. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 июль 2017). Дата обращения: 31 июль 2017. Архивировано 31 июль 2017 года.
  10. ↑ Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более. Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года. На 1 октября 2021 года. Том 1. Численность и размещения населения (XLSX). Дата обращения: 1 сентябрь 2022. Архивировано 1 сентябрь 2022 года.
  11. ↑ http://www.naurale.com/items/1858/%D0%96%D1%83%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%83#.YES5qjpMTcs 2020 йыл 19 февраль архивланған.
  12. ↑ Численность населения Челябинской области по данным Всероссийской переписи населения 2002 года. Дата обращения: 13 февраль 2016. Архивировано 13 февраль 2016 года.
  13. ↑ Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года по Челябинской области. Том 1. «Численность и размещение населения Челябинской области». Таблица 11. Челябинскстат. Дата обращения: 13 февраль 2014. Архивировано 13 февраль 2014 года.
  14. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.
  15. ↑ На Урале 2020 йыл 19 февраль архивланған.
  16. ↑ Регионы России → Челябинская обл. → Ашинский р-н → Жукатау п.
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Йүкәтау_(ҡасаба)&oldid=1249683» битенән алынған