Трёхгорный

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Трёхгорный
Флаг[d]
Нигеҙләү датаһы 1952
Дәүләт  Рәсәй
Административ үҙәге Трёхгорный городской округ[d][1]
Административ-территориаль берәмек Трёхгорный городской округ[d][1]
Халыҡ һаны 30 800 кеше (1996)[2],
30 800 кеше (2000)[2],
31 000 кеше (2001)[2],
34 290 кеше (2002)[3],
34 300 кеше (2003)[2],
34 500 кеше (2005)[2],
34 400 кеше (2006)[2],
34 700 кеше (2007)[2],
34 600 кеше (2008)[2],
34 451 кеше (2009)[4],
33 670 кеше (2010)[5],
33 700 кеше (2011)[2],
33 262 кеше (2012)[6],
33 002 кеше (2013)[7],
32 789 кеше (2014)[8],
32 540 кеше (2015)[9],
32 521 кеше (2016)[10],
32 355 кеше (2017)[11],
32 715 кеше (2018)[12],
32 613 кеше (2019)[13],
32 665 кеше (2020)[14],
32 463 кеше (2021)[15],
32 478 кеше (2023)[16]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек 431 метр
Майҙан 162,49 км²
Почта индексы 456080
Рәсми сайт admin.trg.ru
Урындағы телефон коды 35191
Карта
 Трёхгорный Викимилектә

Трёхгорный — Рәсәйҙең Силәбе өлкәһендәге ҡалаһы. Ябыҡ административ-территориаль берәмек. Трёхгорный ҡала округы булдырылған.

Социаль-иҡтиасди хәле тотороҡло һаналған моноҡалалар исемлегенә инә.

Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Златоуст ҡалаһынан яҡынса 100 км алыҫлыҡта, Йүрүҙән ҡалаһы янында урынлашҡан. Ҡала Йүрүҙән йылғаһы буйында тора.

Ҡала һыҙатынан ситтәге объекттар:

Завьялиха, Змеева тауҙары, Пионер күле.

Ҡала округы сиктәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Трёхгорный ҡала округы Һатҡы муниципаль районы ерҙәре (сик оҙонлоғо — 1,9 км) һәм Ҡытау-Ивановск муниципаль районы ерҙәре (сик оҙонлоғо — 71,9 км)[17] менән сиктәш.

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

СССР Министрҙар Советының 1952 йылдың 24 ғинуарындағы 342—135сс/оп ҡарары нигеҙендә 933-сө (Приборҙар эшләү заводы — ПСЗ) атом бомбаһы етештереүсе завод төҙөү мәсьәләһе хәл ителә. Элек КБ-11 сериялы заводты етәкләгән Константин Арсеньевич Володин завод директоры итеп тәғәйенләнә.

1952 йылдың 9 апрелендә Йүрүҙән ҡалаһының Василовка районы эргәһенә, «Красная Горка» тимер юл станцияһына, төҙөүселәрҙең тәүге эшелоны килә.

1954 йылдың 17 мартында 17-се почта йәшнигенә (п/й) ҡараған (933-сө союз заводында) эшселәр ҡасабаһы барлыҡҡа килә.

1955 йылдың 1 авгусында завод беренсе дәүләт заказын үтәүгә тотона. Шул уҡ йылдың август айында РДС-4 «Татьяна» тигән ике тактик авиация бомбаһы сығарыла[18].

1955 йылдың 27 октябрендә эшселәр ҡасабаһы Златоуст-20 атамаһы менән район буйһоноуына (идаралығына) күсерелә.

1959 йылдың 14 апрелендә Урал махсус тәғәйенләнешле ҡорос хәрби ҡоролмалар (конструкциялар) («Уралвоенкон-СН») заводы булдырыла[19].

1967 йылдың 1 ғинуарынан Златоуст-20-нең атамаһы Златоуст-36 тип үҙгәртелә.

1993 йылдың 29 октябрендә Златоуст-36 Трёхгорный тип үҙгәртелә һәм Силәбе өлкәһенең административ-территориаль бүленеше составына индерелә.

Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

2019 йылдың 1 ғинуарына халыҡ иҫәбе буйынса Трёхгорный ҡалаһы Рәсәй Федерацияһының 1115 ҡалаһы араһында 469-сы урында тора.

Йәш төркөмдәре буйынса структураһы түбәндәгесә:

  • эшкә яраҡлы йәшкә етмәгәндәр — 16,4 %,
  • эшкә яраҡлы йәштәгеләр — 62,2%-тан ашыу,
  • эшкә яраҡлы йәштән өлкәндәр — яҡынса 21,4 %.

2020 йылғы мәғлүмәт буйынса Трёхгорный ҡалаһында 33 678 кеше йәшәгән[20].

2021 йылға Силәбе өлкәһе Трёхгорный ҡалаһында 33 713 кеше йәшәй. Халыҡ һаны буйынса Трёхгорный Рәсәйҙең 1117 ҡалаһы араһында 469-сы урын биләй[21].

Иҡтисады[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡалала 635 ойошма теркәлгән, шуларҙың 200 самаһы ҙур һәм урта категорияға ҡарай.

Ҡаланың төп предприятиеһы — «Приборҙар эшләү заводы» (ядро боеприпастарын етештереү менән шөғөлләнә).

Трёхгорныйҙан йыраҡ түгел Силәбе һәм Башҡортостан Республикаһы территорияларында урынлашҡан үҙенсәлекле флора һәм фаунаға эйә Көньяҡ Урал дәүләт тәбиғәт ҡурсаулығы сиге үтә.

Инфраструктураһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡала сиге һыҙығынан тышта:

Коммерцияға ҡарамаған баҡсасылыҡ ширҡәттәре (СНТ), Йүрүҙән комплекслы урман сәнәғәт хужалығының (леспромхоз) Ҡотҡур, Мәсеҙе һәм Йүрүҙән лесничестволары, Һатҡы комплекслы урман сәнәғәт хужалығының Бакал лесничествоһы, Ҡытау-Ивановск—Вязовая тимер юлы урынлашҡан.

Ҡала янындағы объекттарҙың топонимикаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Силәбе өлкәһенең топонимикаһын, башҡорт халҡының ауыҙ-тел ижадын өйрәнгән географ, топонимист Н. И. Шувалов үҙенең «От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь» тигән һүҙлегендә йылға исеме тураһында ошоларҙы яҙа:

Ҡотҡур, бәләкәй йылға, Йүрүҙән йылғаһының һул ҡушылдығы. Башҡорт һәм татар халыҡтарында таралған Ҡотҡур исеменән, бында: ҡот — «йән», «бәхет», ҡурҡыу — «ҡыйыуһыҙлыҡ», «ҡурҡаҡлыҡ»


Өс тау — Завьялиха, Шыйҙа һәм Бархотина тауҙары үҙәненең битләүендә урынлашҡанға Трёхгорный тип аталған[23].

Транспорты[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Автовокзалдан Силәбегә (Златоуст (Алтынтамаҡ), Баҡал, Һатҡы), Өфөгә (Эҫем, Әшә), Йүрүҙәнгә рейстар йөрөй.

Белем биреү учреждениелары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • «106-сы урта дөйөм белем биреү мәктәбе» муниципаль коммерция нигеҙендә дөйөм белем биреү учреждениеһы
  • «108-се урта дөйөм белем биреү мәктәбе» муниципаль бюджет дөйөм белем биреү учреждениеһы
  • «109-сы урта дөйөм белем биреү мәктәбе» муниципаль бюджет дөйөм белем биреү учреждениеһы
  • «110-сы урта дөйөм белем биреү мәктәбе» муниципаль бюджет дөйөм белем биреү учреждениеһы
  • «112-се урта дөйөм белем биреү мәктәбе» муниципаль бюджет дөйөм белем биреү учреждениеһы
  • «VIII төрҙәге 111-се махсус (коррекция) дөйөм белем биреү мәктәп-интернаты» мөмкинлектәре сикләнгән уҡыусылар, тәрбиәләнеүселәрҙең муниципаль ҡаҙна махсус (коррекция) дөйөм белем биреү учреждениеһы
  • «Белем биреү үҙәге» муниципаль киске (сменалы) белем биреү учреждениеһы
  • Трехгорный технологиялар институты — «„МИФИ“ милли тикшеренеү ядро университеты» (Мәскәү инженер-физик институты) федераль дәүләт автономиялы юғары белем учреждениеһы филиалы.

Спорт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Завьялиха тауы битләүендә саңғы-тау комплексы урынлашҡанлыҡтан, һуңғы ваҡытта Трёхгорный тау саңғыһы спорты һәм ял үҙәге булараҡ киң билдәлелек алды[24].

  • «1-се Олимпия резервының махсуслаштырылған балалар һәм үҫмерҙәр спорт мәктәбе» өҫтәмә белем биреү муниципаль бюджет учреждениеһы
  • «Олимпия резервының бокс буйынса махсуслаштырылған балалар һәм үҫмерҙәр спорт мәктәбе» өҫтәмә белем биреү муниципаль коммерция белем биреү учреждениеһы
  • Олимпия резервының дзюдо буйынса махсуслаштырылған балалар һәм үҫмерҙәр спорт мәктәбе" өҫтәмә белем биреү муниципаль коммерция белем биреү учреждениеһы.

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Трёхгорныйҙың флагы
  • Озёрск
  • Снежинск

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Шувалов Н. И. Куткуртка // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. ↑ 1,0 1,1 ОКТМО (урыҫ)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Народная энциклопедия «Мой город». Трёхгорный
  3. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивировано 3 февраль 2012 года.
  4. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. Дата обращения: 2 ғинуар 2014. Архивировано 18 май 2015 года.
  5. ↑ Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года по Челябинской области. Том 1. «Численность и размещение населения Челябинской области». Таблица 11. Челябинскстат. Дата обращения: 13 февраль 2014. Архивировано 22 февраль 2014 года.
  6. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 16 май 2013 года.
  7. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 12 октябрь 2013 года.
  8. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 10 август 2014 года.
  9. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 23 сентябрь 2015 года.
  10. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (5 октябрь 2018). Дата обращения: 15 май 2021. Архивировано 8 май 2021 года.
  11. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 июль 2017). Дата обращения: 31 июль 2017. Архивировано 31 июль 2017 года.
  12. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Дата обращения: 25 июль 2018. Архивировано 26 июль 2018 года.
  13. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года. Дата обращения: 31 июль 2019. Архивировано 2 май 2021 года.
  14. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года. Дата обращения: 17 октябрь 2020. Архивировано 17 октябрь 2020 года.
  15. ↑ Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более. Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года. На 1 октября 2021 года. Том 1. Численность и размещения населения (XLSX). Дата обращения: 1 сентябрь 2022. Архивировано 1 сентябрь 2022 года.
  16. ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2023 года и в среднем за 2022 год и компоненты её изменения (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.). Федеральная служба государственной статистики (17 март 2023). Дата обращения: 20 май 2023.
  17. ↑ Relation: ‪Трёхгорный городской округ‬ (‪1517669‬) | OpenStreetMap
  18. ↑ Е. Корчагин. Создание ядерного щита Отечества
  19. ↑ О компании - Уралвоенкон-СН (Трёхгорный). http://xn--80aejucobedm6a.xn--p1ai.+Дата обращения: 29 октябрь 2018. 2019 йыл 30 декабрь архивланған.
  20. ↑ Численность населения г. Трёхгорный Челябинской области
  21. ↑ Численность населения г. Трёхгорный Челябинской области
  22. ↑ Шувалов Н. И. Куткуртка // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
  23. ↑ Ҡала атамаһы 2021 йыл 13 май архивланған.
  24. ↑ Уралда. Туристарға ярҙамға(недоступная ссылка)
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Трёхгорный&oldid=1249442» битенән алынған